NEBUKADNESAR SE BELYDENIS
Skriftuur Daniël 4:26,2
In die antieke geskiedenis is daar ten minste drie heersers waarvan ons weet, wat monoteïste geword het. Dis mense wat die heidense poloteïsme van veelgodery aanbidding versaak het, en die Skepper God begin aanbid het.
Die eerste een was Akhenaten van die Agtiende dinastie, daarna Adadnirari III van Nineve en Nebukadnesar van Babilon. Vir die eerste twee se bekering tot die monoteïsme het ons argeologiese bewyse.
Ek vertrou dat argeoloë binnekort die spykerskriftablette gaan ontdek waarop Nebukadnesar van sy bekering vertel.
Daniël 4:1-3 “Koning Nebukadnesar aan al die volke, nasies en taalgroepe wat oor die hele wêreld woon: Voorspoed! Ek betuig met blydskap dat ek die tekens en wonders wat die allerhoogste God gedoen het, kon belewe. Hoe groot is sy tekens, hoe magtig sy wonders! Sy koninkryk is ‘n ewige koninkryk, sy heerskappy duur van geslag tot geslag.”
Wanneer mens hierdie nederige verklaring van Nebukadnesar met ‘n vorige een vergelyk, kan jy nie glo dis dieselfde mens nie. In hierdie paar woorde besing hy die almag van die God van Daniël. In ‘n vorige uitlating besing hy sy eie grootheidswaan. Kom ons lees dit:
Verse 29,30 “Na twaalf maande, terwyl hy op die dak van die paleis geloop het, het hy gesê: ‘Kyk net hoe groot is Babel! Deur my groot mag het ek daarvan ‘n koningstad gemaak, tot my eer en roem.”
GROOT MOND
Een van die lelikste klanke in hierdie lewe, is die klanke wat uit die keel van ‘n grootprater kom. Het jy onlangs na so iemand in ‘n geselskap geluister? Hulle is slimmer en mooier en beter en sterker en bekwamer as enigiemand anders.
En hoe meer hierdie mens praat, hoe dommer en onbekwamer voel jy. En dan kry jy hierdie superheiliges. Hulle vertel jou van die een geestelike hoogtepunt na die ander wat hulle bereik het. Hulle vertel jou van hulle verskriklike sterk en onwrikbare geloof in die Here.
Hulle geloof was so sterk dat die Here moes ingee en verplig was om hulle gebede te verhoor. En dan dink jy aan die baie kere wat jy tot die Here gebid het en niks het gebeur nie. Jy dink aan die baie kere wat jou geloof geweifel het.
DIE GEVAAR VAN SELFPRYS
Een van die gevaarlikste, selfvernietigendste optredes is die van iemand wat loop en vertel hoe bekwaam hy is en hoe onbekwaam ander mense is.
In die verhaal van Nebukadnesar sien ons watter verwoestende effek dit op sy lewe gehad het. Hoe meer aandag ek aan my prestasies gee, hoe meer verwoes ek myself.
Spreuke 21:4 “Die sonde van goddeloses begin altyd met selfverheffing en eiewaan.”
Dis ‘n verskriklike versoeking om vir ander te vertel hoe goed jy is. Ons wil graag ons aansien in die oë van ander verhoog. Ons dink dat mense meer van ons sal hou as hulle hoor watter fantastiese presteerdes ons is.
Maar ons beïndruk mekaar nie juis deur ons verhewe prestasies nie. Ons beïndruk mekaar deur ons nederige liefdevolle belangstelling in mekaar.
Spreuke 27:2 “Laat dit aan ‘n ander oor om jou te prys, moet dit nie self doen nie; laat dit uit ‘n ander se mond kom, nie uit joune nie.”
Omdat die Here weet watter verwoestende effek selfroem op die mens het, waarsku hy teen hierdie lelike verskynsel.
Luister hoe spot Paulus met hierdie negatiewe menslike gedrag.
1 Korinthiers 4:7 “Wie maak jou so belangrik? En wat besit jy wat jy nie ontvang het nie?…”
As jou IK klein is, slaan jy die till by Pick and Pay. As jou IK groot is, slaan jy die sleutelbord van die rekenaar in ‘n deftige kantoor.
Moenie neerkyk op iemand wat minder presteer het in die lewe nie. Die aanleg wat jy het is ‘n present van die Here.
2 Korinthiers 10:17,18 “Maar die skrif sê: ‘Hy wat roem, moet in die Here roem.’ Die man wat die proef deurstaan het, is nie die een wat homself prys nie, maar die een wat deur die Here geprys word.”
Eintlik wil ek nie weet hoe jy iemand anders ‘n pak slae gegee het nie. Eintlik wil ek nie hoeveel onderskeidings jy in die lewe behaal het nie. Maar as jy weet hoe ek voel omdat iemand sy rug op my gedraai het, sal dit vir my baie beteken.
Ek wil nie weet hoe oulik jy is nie. Ek wil weet of jy my vernedering en skande verstaan toe ek onder versoeking beswyk het. En dis presies wat Paulus vir ons in die volgende paar tekse wil sê.
2 Korinthiers 12:8-10 “Drie maal het ek die Here gebid dat dit van my af weggeneem moet word. Sy antwoord was: ‘My genade is vir jou genoeg. My krag kom juis tot werking wanneer jy swak is.’ Daarom sal ek baie liewer oor my swakhede roem, sodat die krag van Christus my beskutting kan wees. Daarom is ek bly oor swakhede, beledigings, ontberings, vervolging en moeilihede ter will van Christus, want as ek swak is, is ek sterk.”
Die evangelie wil met mense in gesprek tree wat nie oor hulle prestasies wil gesels nie maar wat hulle verliese wil gesels. Die evangelie maak nie voorsiening vir geestelike miljoeners nie, maar vir die mens wat besef dat hy deur sonde gesekwestreer is.
Galasiërs 6:14 “Maar wat my betref, mag God verhoed dat ek ooit oor iets anders roem as oor die kruis van ons Here Jesus Christus, want deur die kruis is die wêreld vir my dood en ek vir die wêreld.”
GOD SE OMGEE VIR GROOTPRATERS
Dink u die Here het grootpraters lief? Dink u Hy voel iets vir iemand wat net oor homself en oor sy goeie hoedanighede kan praat? Baie beslis. Hy het hierdie mense ontsettend lief. En tot ‘n mindere of meerdere mate is ons maar almal skuldig.
Kom ons keer terug na hoofstuk vier van die boek van Daniel en dan kyk ons hoe die Here met die grootprater Nebukadnesar gehandel het.
Vers 4 “Ek, Nebukadnesar, het rustig en voorspeodig in my paleis gewoon, maar toe het ek ‘n droom gehad wat my ontstel het, visioene in my slaap, wat deur my kop gemaal en my laat bang word het.”
Toe die Here sien dat hierdie heidense koning op pad is om homself deur grootheidswaan te verwoes, het hy deur ‘n droom tot hom gespreek. Ek is so dankbaar dat die Here ons nie aan ons lot oorlaat om maar die vrugte van ons sondige weë te pluk nie.
Die verhaal van die bekering van Nebukadnesar vertel ons dat die Here verskriklik baie vir ons omgee. Kom ons vra die koning om die droom vir ons te vertel en dan gaan ons vir Daniël vra om dit uit te lê.
DIE VISIOEN
Verse 10-12 “Ek het hierdie visioen in my slaap gehad: Toe ek kyk, sien ek ‘n boom in die middel van die aarde, en dit was baie hoog. Die boom het so groot en sterk geword dat sy top aan die hemel geraak het, en dit was oral op die aarde sigbaar. Sy blare was mooi en sy vrugte was groot, daar was genoeg kos aan hom vir die hele wêreld. Onder hom het die wilde diere skaduwee gesoek, en in sy takke het die voëls nes gemaak. Alles wat leef, het van hom hulle kos gekry.”
Die boodskappe van die Bybel kom dikwels in gelykenisse en beeldspraak. Dis baie makliker om die diep lesse te begryp en die boodskappe word langer onthou.
Wie dink u word deur hierdie boom voorgestel? In die uitleg wat Daniël gee, sê hy dit is die magtige Nebukadnesar. In sy leeftyd het hy ‘n wêreldheerser geword.
Ongelukkig het hy in ‘n wrede verwaande tiran verander. Kom ons lees meer aangaande die droom.
Verse 13-16 “Toe ek nog so kyk, terwyl ek in my slaap die visioen sien, kom daar ‘n wag, ‘n engel, uit die hemel uit af. Hy het hard geroep: ‘Kap af die boom, kap af sy takke, stroop af sy blare en gooi weg sy vrugte. Die wilde diere moet onder hom uit wegvlug en die voëls uit sy takke uit. Maar bind ‘n yster- en bronsband om sy stomp en laat dit in die grond bly saam met die gras in die veld. Nebukadnesar moet snags deur die dou natgemaak word en van plante leef saam met die wilde diere. Sy verstand moet anders word as die van ‘n mens, hy moet die verstand van ‘n dier kry. Dit moet sewe tydperke lank oor hom kom.”
Die koning wou by Daniël weet wat hierdie eienaardige droom beteken. Dit was seker een van die moeilikste take wat Daniël nog uitgevoer het. Hy het presies geweet wat die droom beteken. En daar was ‘n sterk moontlikheid dat hy sy lewe kon verloor as hy vir Nebukadnesar in alle eerlikheid vertel wat die droom betken.
SITUASIE ETIEK
‘n Man met die naam van Fletcher het met ‘n baie subtiele voorstel gekom. Dit word “Situasie etiek” genoem. Fletcher sê daar is sekere situasies waar dit toelaatbaar is om ‘n leuen te vertel.
En as Fletcher in Daniël se tyd geleef het, sou hy vir Daniël gesê: “My vriend, as jy vir die koning sê dat hy gaan mal word, gaan jy jou lewe verloor. Onder hierdie omstandighede is jy geoorloof om te lieg en jou lewe te behou.
Maar die beginsel wat deur die lewe van Daniël en sy drie vriende deurgaans gehandhaaf is, het die volgende behels: “Doen wat reg is, en laat die gevolge aan die Here oor.”
Kom ons luister na die uitleg wat Daniël gegee het.
Vers 23 “U Majesteit. U het groot en sterk geword, u grootheid raak selfs aan die hemel, u mag strek oor die hele aarde. U Majesteit het ‘n wag, ‘n engel, uit die hemel uit sien afkom, en hy het gesê: ‘Kap af die boom en verwoes dit, maar bind ‘n yster- en bronsband om sy stomp en laat dit in die grond bly saam met die gras in die veld. Nebukadnesar moet snags deur die dou natgemaak word en van plante leef saam met die wilde diere. Dit moet sewe tydperke lank oor hom kom.”
Kan u die frons op die koning Nebuknesar se gesig sien? Wat is hierdie storie van plante leef? Wat se plante sal dit nogal wees? En hierdie wilde diere van die veld met wie hy sal moet saamleef? Kan dit leeus en sulke goed insluit? En hoe lank is hierdie sewe tydperke?
“Daniël, verduidelik hierdie tweede gedeelte weer ‘n keer vir my. Ek is nie heeltemaal seker wat jy alles vir my wil sê nie.”
Kom ons luister aandagtig na die herhaling van die lot wat Nebuknesar mag tref as hy homself nie bekeer nie.
Vers 24,25 “Dit is die uitleg, U Majesteit, dit is die besluit van die Allerhoogste oor u: U sal uit die menslike samelewing uitgestoot word en saam met die wilde diere moet leef. U sal moet gras eet soos beeste en u sal snags deur die dou natgemaak word. Dit sal sewe tydperke lank oor u kom. Dan sal u moet erken dat die Allerhoogste mag het oor al die koninkryke op die aarde en dit gee aan wie Hy wil”
Nebukadnesar het onder die indruk verkeer dat hy die mag oor die koninkryke van die wêreld gehad het. Die koning het hom verbeel dat hy in beheer van wêreldsake was.
En hier kom Daniël na hom toe en sê vir hom dat hy vir 7 jaar van sy kop sal afgaan totdat hy erken dat dit eintlik die Allerhoogste is wat in beheer van aardse sake is.
Terwyl ek aan Nebukadnesar se siening van die lewe gedink het, het ek aan my eie lewe gedink. Dink ek nie ook maar partykeer dat ek in beheer is nie. Dink ek nie ook maar partykeer dat ek kan maak soos ek wil nie.
Spreuke 19:21 “Al maak mense hoeveel planne, wat die Here besluit, staan vas.” Spreuke 20:24 “Die Here bepaal ‘n mens se koers; hoe sal ‘n mens weet waarheen hy moet gaan?”
Dit beteken nie dat ons nooit planne moet maak en ideale moet koester nie. Dit beteken dat ek elke plan aan die Here moet opdra vir of goedkeuring of afkeuring. Dit beteken dat ek Hom in al my weë moet ken.
Daniël kyk die koning in sy oë en sê hy die volgende:
Vers 26 “Die bevel dat die boom se stomp in die grond moet bly, beteken dat u koningskap herstel sal word sodra u erken dat die Hemel regeer.”
GROOTHEIDSWAAN
Wat was Nebukadnesar se probleem? Sy kop het te groot begin word. Dit het op sy beurt die gevolg gehad dat hy onmenslik begin optree het. Tot op hierdie stadium was die koning ‘n regverdige regeerder. Maar ongelukkig het sukses na sy kop te begin gaan, en hy het wreed begin raak. Daniël maak ‘n baie erstige oproep tot die koning.
Vers 27 “Daarom, U Majesteit, luister na my raad: breek met u sonde en u ongeregtigheid, doen wat reg is en bewys barmhartigheid teenoor die wat in nood is. Dan sal u voorspoed aanhou.”
Wat sou u sê was Nebukadnesar se sonde volgens hierdie teks? Die manier waarop hy teenoor mense opgetree het. Wanneer mens Mattheus 25 lees, dan sien jy dat Jesus homself met die mens in nood identifiseer. En die seer wat ons mense veroorsaak, beskou Jesus asof dit aan Hom persoonlik gedoen is.
As jy op hierdie oomblik met die sonde van wrokke en onvergewensgesindheid worstel, is dit nog nie te laat om daarmee te breek nie.
As jy op hierdie oomblik mense vir een of ander rede pynig deur jou negatiewe optrede teenoor hulle, vra die Here om jou van hierdie sonde te verlos. As ons dit nie doen nie, sal ons die vernietigende gevolge van hierdie sonde pluk. Maar dis nie al nie. Luister weer wat Daniël vir die koning gesê het:
“Breek met u sonde en u ongeregtigheid, doen wat reg is en bewys barmhartigheid teenoor die wat in nood is.”
Ek moenie net ophou om mense te haat nie, ek moet ook barmhartig teenoor hulle optree. Moenie net ophou om mense te haat nie. Begin om vir hulle goed te wees.
Paulus sê in Romeine 12:21 “Moet jou nie deur die kwaad laat oorwin nie, maar oorwin die kwaad deur die goeie.”
As iemand jou vanoggend nie gegroet het nie, moenie kwaad word nie. Neem vir daardie persoon ‘n heerlik varsgebakte brood met ‘n mooi briefie daarby.
NEBUKADNESAR SE SIEKTE
Nadat Daniël ‘n oproep op die koning gemaak het om hom van sy sonde van onmenslikheid te bekeer, het die Here hom 12 maande kanse gegee om dit doen. Die geskiedenis sê vir ons dat hy in hierdie tydperk geweldige militêre sukses gehad het.
Jare vantevore het hy Egipte probeer verower en nie daarin geslaag nie. Maar nou het hy hierdie magtige land onder sy heerskappy gekry.
Goud en silwer het soos water in die Babiloniese koffers gevloei. Hy bou vir homself drie manjefieke paleise. Bo op een van hulle het hy ‘n dak gebou en eksotiese bome en struike geplant. Hierdie pragtige hangende tuine was as een van die antieke wêreld se sewe wonders beskou.
Rondom die stad het hy reuse dubbel mure opgerig om die inwoners teen invallers te beskerm. Op sommige plekke was daar drie groot mure gebou.
Vir die gerief van die inwoners het hy op verskeie plekke bruë oor die Eeufratrivier gebou wat deur die stad gevloei het.
Die Esagila was ‘n soort van ‘n Vatikan waar mense van oor die hele wêreld kom aanbid het. In die middel van hierdie kompleks het die veelkleurige sewe verdieping Etemenanki 100 meters die lug in getoring. Die grootste en die mooiste tempel op aarde.
Dan was daar nog 53 ander tempels, 955 heiligdomme en 384 straat altare.
Die kleur van die buite mure van die stad was geel. Die hoofpoorte was met geglasierde blou teëls versier. Al die paleise het met roos-rooi teels gespog. Die baie tempels was weer spierwit.
Dit mag gebeur het toe die koning op die dak van die paleis van die hangende tuine geloop het. Sy trots en grootheidswaan het so ‘n hoë intensiteitvlak bereik het, dat iets met sy psige verkeerd geloop het.
Die groot naam daarvoor is Magalomanie. Kom ons lees hoe die koning van homself in die derde persoon skryf.
Verse 29,30 “Na twaalf maande, terwyl hy op die dak van die paleis geloop het, het hy gesê: ‘Kyk net hoe groot is Babel! Deur my groot mag het ek daarvan ‘n koningstad gemaak, tot my eer en roem.’ Sy woorde was nog nie koud nie toe kom daar ‘n stem uit die hemel: ‘Daar is besluit, koning Nebukadnesar, dat jy uit jou koningskap onthef gaan word.'”
Kan u sien hoe sy intelligente oë ewe skielik begin snaaks lyk.
Die beamptes verwyder hulle eens waardige heerser.
Wanneer u die Britse Museum besoek, kan u na ‘n baie interessante spykerskriftablet gaan kyk. Dit vertel van ‘n geestesversteurde man wat begin gras eet het.
Die psigaters praat van likantrofie – die wolf-mens sindroom of boantrofie, die os-mens sindroom. Vroeër was dit ‘n meer algemene verskynsel waar iemand begin dink hy is ‘n dier en dan begin hy soos ‘n dier optree.
ARGEOLOGIE
In 1975 is die boodskap van ‘n gebreekte spykerskrif kleitablet
gepubliseer. Daar bestaan ‘n sterk moontlikheid dat dit na Nebukadnesar se verstandelike siekte verwys.
“Die lewe het sy sin vir hom verloor…hy betoon geen liefde vir sy seun en dogter nie…sy gesinsverband bestaan nie meer vir hom nie.”
Die Here se liefde vir sondaars in onbeskryflik. Terwyl die koning in daardie geestesversteurde toestand verkeer het, het die Here hom nie verlaat nie.
Kort-kort het ‘n hemelse ligstraal sy benewelde brein binnegedring. “Nebukadnesar, kyk boontoe. Ek wil vir jou help en vir jou hemelse vrede en ewige verlossing gee.”
En toe op ‘n dag het ‘n psigiese wrak met deurmekaar hare en lang naels opgekyk. Kom ons vra hom om dit self vir ons te vertel.
Vers 34 “Toe die vasgestelde tyd verby was, het ek, Nebukadnesar, na die hemel opgekyk om hulp en het ek my verstand teruggekry…”
Kan u hom sien? Terwyl hy op hande en voete tussen die gras staan, kyk hy boontoe. Hy sien Jesus die Rots wat hy jare gelede in sy droom gesien het. Hy sien Hom in al Sy heerlike glorie. Maar hy sien ook die nederige Jesus wat langs Sadrag Mesag en Abednego in die vuuroond kom staan het.
En terwyl die koning kyk en kyk en kyk, word sy harde oë sag. Met die beeld van Jesus hier voor hom, begin sy harde hart versmelt. Trane van berou rol oor sy wange en benat sy baard.
‘n Blik na bo het vandag nog dieselfe effek. Dit maak nie saak hoe waansinnig die pyn van teleurstellings my gemaak het nie. Dit maak nie saak hoe verskriklik die trauma van die lewe my psigies geskaad het nie. Wanneer ek na Jesus opkyk, kry ek insig en vind daar genesing plaas.
Martin Luther vertel die verhaal van twee bokke wat mekaar op ‘n smal bruggie oor ‘n hoë afgrond ontmoet het. Dit was onmoontlik om om te draai. Hulle sou hulle te pletter val. As hulle sou baklei sou dit ook albei se dood veroorsaak.
Een van die bokke het toe gaan lê sodat die ander een oor hom na veiligheid kon stap.
Op Golgotha het ek Jesus op ‘n smal bruggie oor ‘n diep afgrond ontmoet. In my trots wou ek nie vir Hom padgee nie. Hy het toe gaan lê sodat ek oor Hom na veiligheid kon stap. Maar in die proses het my sondigheid het Hom doodgetrap. Hy het gesterf sodat ek na veiligheid kon stap.
Jesus is op soek na nederige dissipels. Mense wat gewillig is om te buk sodat ander oor hulle na die veiligheid van die koninkryk kan stap.
Dietrich Bonhoeffer het gesê dat wanneer Jesus iemand roep, roep Hy hom om te kom sterf.
“…Wie sy lewe wil behou, sal dit verloor; maar wie sy lewe ter wille van My verloor, sal dit terugkry.” Matteus 16:25.